Czy poczułeś się spokojny i zrelaksowany w otoczeniu natury?

Czy przebywanie wśród zieleni, drzew, strumyków i śpiewu ptaków napełniało Cię radością i dobrym samopoczuciem?

Jeśli tak, to właśnie doświadczyłeś biofilii – wrodzonego poczucia związku z naturą i innymi formami życia.

Biofilia to nieodłączna część ludzkiej natury, wyewoluowana przez tysiące lat, aby zapewnić nam przetrwanie poprzez bliski kontakt ze środowiskiem naturalnym. To biologiczna skłonność do uczestniczenia w naturalnych procesach i systemach, życia w żywym otoczeniu pełnym zieleni i różnorodności.

Ta niezwykła więź z przyrodą jest zakodowana w naszych organizmach – wynika z rozwoju fizycznego, zmysłów, emocji i intelektu, które kształtowały się wraz z ewolucją człowieka. Przyroda odgrywa kluczową rolę w naszym dobrostanie fizycznym i psychicznym, dając niezbędny relaks, równowagę i satysfakcję.

Przebywanie w naturalnym otoczeniu, spożywanie zdrowej żywności, regularne ćwiczenia fizyczne na świeżym powietrzu, ogrodnictwo, spacery w parku czy obserwowanie ptaków i owadów – to wszystko zaspokaja nasze biofiliczne potrzeby. Aktywne angażowanie się w przyrodę, jak i po prostu bierny odpoczynek wśród jej piękna, korzystnie wpływają na naszą produktywność i zdrowie na każdym etapie życia.

Różnorodność form życia i procesów natury – meandrujące strumyki, kwitnące łąki, potężne drzewa – stanowią źródło ukojenia i odprężenia dla naszych zmysłów. Z drugiej strony, obecność gnijących roślin czy umierających drzew może podświadomie sygnalizować wyczerpywanie siedlisk i budzić niepokój. Dlatego tak istotne jest dbanie o zróżnicowane i bogate ekosystemy wokół nas.

Biofilia przypomina, że postęp ludzkiej cywilizacji nie może polegać na oddzielaniu się od materialnej, fizycznej natury. To złudne i niebezpieczne założenie. Tylko poprzez kontakt z przyrodą możemy w pełni zaspokoić pragnienia zdrowia, wydajności i dobrego samopoczucia – fundamentalne potrzeby naszej biologii.

Zatem biofilia to nie tylko wrodzona fascynacja naturą, ale także klucz do zrównoważonego rozwoju ludzkości w zgodzie z otaczającym nas światem przyrody.

Źródła:

1. Badanie z 2015 roku przeprowadzone przez Uniwersytet w Stanfordzie wykazało, że spacer w naturalnym otoczeniu zmniejsza negatywne skutki stresu związane z uporczywymi, negatywnymi myślami (ruminacjami). Uczestnicy przebywający w otoczeniu natury wykazali znacznie mniejszy poziom ruminacji w porównaniu do tych, którzy przemieszczali się po miejskiej części kampusu. (Źródło: Bratman et al. „Nature experience reduces rumination and subgenual prefrontal cortex activation.” Proceedings of the National Academy of Sciences, 2015)

2. Metaanaliza 143 badań z 2019 roku wykazała, że ekspozycja na naturalne środowisko ma pozytywny wpływ na dobre samopoczucie, zwłaszcza na zmniejszenie stresu. Efekt ten występował niezależnie od wieku, płci, przychodu lub stanu zdrowia uczestników. (Źródło: Meredith et al. „Integrating nature exposure into evidence-based mental health practices.” Frontiers in Psychiatry, 2019)

3. Badanie z 2017 r. przeprowadzone przez Uniwersytet w Michigan zbadało wpływ biofilicznego projektowania środowiska biurowego na pracowników. Wyniki wykazały, że obecność żywych roślin w pomieszczeniach biurowych była związana ze zwiększoną produktywnością i koncentracją pracowników. (Źródło: Nieuwenhuis et al. „The relative benefits of green versus lean office space: Three field experiments.” Journal of Experimental Psychology: Applied, 2017)

4. Długoterminowe badanie z 2004 roku przeprowadzone w Japonii wykazało, że spacery w lesie (shinrin-yoku) powodowały znaczący spadek kortyzolu (hormonu stresu), obniżenie ciśnienia krwi i wzmocnienie układu odpornościowego u uczestników.
(Źródło: Park et al. „The physiological effects of Shinrin-yoku (taking in the forest atmosphere or forest bathing).” Environmental Health and Preventive Medicine, 2010).